معامله‌گران بازار بورس بر اساس تحلیل‌های تکنیکال، بنیادی، تابلو خوانی و یا تحلیل شبکه‌های اجتماعی که انجام می‌دهند، سهمی را برای خرید انتخاب می‌کنند. اما تحلیل‌های شما ممکن است به دلایل مختلفی مانند جو بازار، اخبار سیاسی ناگوار و یا تصمیمی ناگهانی در صنعت ارزش سهام شما کاهش پیدا کند و شما دچار زیان شوید. استراتژی‌های مختلفی برای جبران ضرر و یا کاهش قیمت سر به سر سهام وجود دارد. یکی از استراتژی‌های رایج در حوزه سهام این است که بعد از کاهش قیمت، سهم بیشتری خریداری کنید و میانگین قیمت تمام شده خریدتان را کاهش دهید تا بعد از برگشت سهام به روند صعودی زودتر به سود برسید. به این استراتژی میانگین کم کردن در بورس می‌گویند.
اما آیا استراتژی میانگین کم کردن در بورس مناسب است؟ چه زمانی باید میانگین قیمت سهام را کم کنیم؟ میانگین کم کردن در بورس با خرید پله‌ای چه تفاوتی دارد؟
در این مقاله قصد داریم به این دست از سوالات پاسخ دهیم.
میانگین کم کردن در بورس چیست؟
میانگین کم کردن در بورس یک استراتژی سرمایه‌گذاری است که در زمان کاهش شدید قیمت سهام شما و فعال شدن حد ضررتان می‌تواند به کمک شما بیاید. فرض کنید شما 100 سهم خدیزل را به قیمت 5000 تومان خریداری کردید و قیمت سهم کمی ریزش کرده و به 4000 تومان رسیده است و شما 100 سهم دیگر با قیمت 4000 هزار تومان خریداری می‌کنید. حال شما 200 سهم با قیمت تمام شده 4500 تومان دارید. به عبارت دیگر شما با پرداخت 900 هزار تومان در مجموع صاحب 200 سهم شده‌اید که میانگین هر سهم شما 4500 تومان خواهد بود. بنابراین اگر سهم سه روز مثبت کامل بخورد قیمت آن به 4200، 4410 و 4630 تومان خواهد رسید و همانطور که مشخص است شما از ضرر به سود خواهید رسید و اگر قیمت هر سهم همانند گذشته به 5000 هزار تومان برسد شما حدود 11 درصد سود کرده‌اید.
اگر قیمت سهام به 6000 تومان برای هر سهم برسد، کم کردن میانگین یک استراتژی موثر شما بوده است. با این وجود اگر افت قیمت سهام همچنان ادامه یابد، ممکن است ضرر کنید. ممکن است در آن مرحله مجبور شوید تصمیم بگیرید که آیا کم کردن میانگین را ادامه دهید یا با ضرر از سهم خارج شوید.
آیا کم کردن میانگین یک استراتژی موثر است؟
پاسخ شاید به آن سادگی و سر راستی که فکر می‌کنیم نباشد. همه چیز به نگاه شما به بازار و سهام دارد. به کارگیری سطحی استراتژی میانگین کم کردن در بورس می‌تواند خطرناک باشد و جز ضرر بیشتر عایدی برای شما نداشته باشد پس تنها استفاده درست و به جا از این استراتژی می‌تواند راهگشا باشد. اگر شما سهم بنیادی را خریده باشید و دید شما به بازار نگاهی بلندمدت است، میانگین کم کردن می‌تواند اتفاق مثبتی لحاظ شود و بازدهی شما را در بلندمدت افزایش دهد. اما گاهی شما بر اساس تحلیل تکنیکال سهمی را به دید کوتاه مدت خریداری کرده‌اید، در اینجا میانگین کم کردن می‌تواند ضرر بیشتری را به شما تحمیل کند.
به صورت کلی اگر به دید بلندمدت به بازار نگاه می‌کنید و فکر می‌کنید که نوسانات سهم به علت جو بازار است و تغییری در بنیاد شرکت رخ نداده است، استراتژی میانگین کم کردن می‌تواند برای شما مفید باشد چراکه شما سهم بیشتری را با قیمت کمتری جمع کردید. اما اگر به بازار به دید کوتاه مدت نگاه می‌کنید، میانگین کم کردن در بورس می‌تواند ریسک افزایش میزان ضرر را به شما متحمل کند، لذا بهتر است قبل از اینکه متحمل ضرر بزرگی شوید، ضرر کوچک را بپذیرید و اصطلاحا ضرر را شناسایی کنید و به سراغ سرمایه‌گذاری در سهم دیگری بروید تا بتوانید ضرر خود را در سرمایه‌گذاری‌های بعدی جبران نمایید.
چه زمانی باید میانگین قیمت سهام را کم کنیم؟
برای میانگین کم کردن سهم باید منتظر باشید که سهم به یک کف تکنیکالی معتبر برسد و مطمئن باشید که سهم نسبت به حمایت واکنش نشان می‌دهد. در آنجا می‌توانید میانگین قیمت سهام را کاهش دهید. اگر شما سهمی را خریده‌اید و حد ضرر را رعایت نکردید و خواستید از استراتژی میانگین کم کردن استفاده کنید باید حتما منتظر بمانید تا سهم به یک کف معتبر برسد وگرنه این روش جز ضرر بیشتر چیزی برای شما به همراه نخواهد داشت به بیان دیگر اگر در میانه مسیر کاهش قیمت سهم میانگین را کم کنید تنها به ضرر شما افزوده خواهد شد.
میانگین کم کردن در بورس با خرید پله‌ای چه تفاوتی دارد؟
شاید اغلب ما تفاوتی بین خرید پله‌ای و میانگین کم کردن غائل نباشیم ولی در اصل تفاوت از زمین تا آسمان است. از استراتژی میانگین کم کردن در بورس زمانی باید استفاده کنیم که حد ضرر فعال شده و شما نتوانستید سهم را به فروش برسانید و به نظر شما سهم پتانسیل رشد قیمت را دارد اما در خرید پله‌ای حد ضرری فعال نشده و شما برنامه‌ای برای خرید دارید. به عنوان مثال شما 12 میلیون تومان برای خرید یک سهم در نظر گرفتید و قصد دارید در سه مرحله سهام را خریداری کنید.
کلام آخر
اگر هدف شما از بورس صرفا کسب درامد است و به مسائلی همچون تغییرات اقتصادی و بنیادی در سهم خریداری شده توجه نمی‌کنید، استراتژی کم کردن میانگین برای شما مناسب نیست چرا که شما درک و شناخت کاملی از سهام شرکت ندارید که بفهمید افت ارزش سهام شرکت مقطعی است یا واقعا مشکل جدی در شرکت رخ داده است. اگر دید شما کوتاه مدت است بهتر است ضرر خود را به میزان مشخصی کاهش دهید و حد ضرر را به جای میانگین کم کردن رعایت کنید.
