تابلوخوانی مقدماتی - آشنایی با اصطلاحات اصلی
تابلوخوانی مقدماتی – آشنایی با اصطلاحات اصلی
سایت tsetmc.com مرجع اصلی فعالان بورس است. هر اطلاعاتی که برای فعالیت در بازار سرمایه لازم است، در این سایت یافت میشود. می‌توان گفت که اولین و احتمالا مهمترین گام برای آموزش بورس، فراگیری نحوه کار با سایت شركت مديريت فناوری بورس تهران (Tehran Securities Exchange Technology Management Co – tsetmc) است که به بعد به اختصار به آن سایت tse می‌گوییم. سایت tse اطلاعات گسترده‌ای در اختیار کاربران قرار می‌دهد. پر کاربردترین این اطلاعات مربوط به صفحه هر نماد بورسی است که به آن تابلو معاملات نماد گفته میشود. تکنیک استخراج اطلاعات از تابلو معاملات را تابلوخوانی می‌گویند که یکی از ابزارهای کلیدی در تحلیل بورس است. تابلوخوانی تا حدودی تخصصی است و نیازمند تجربه دارد. در این مقاله قصد داریم اصطلاحات اولیه تابلوخوانی که در صفحه هر نماد وجود دارند را معرفی کنیم. آشنایی با اصطلاحات و بخش‌های مختلف تابلو معاملات، لازمه تابلوخوانی مقدماتی است.
آشنایی با تابلوخوانی
فرض کنید شما قصد خرید یک سهام بورس را دارید، در گام اول باید شرایط این سهام را مورد بررسی و تحلیل قرار دهید. برای تحلیل بورس و یک سهم مشخص، دو روش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در دسترس هستند که هر کدام ابزارهای خاص خود را دارند. اما تابلوخوانی و استفاده از اطلاعاتی که سایت tse برای هر نماد بورسی در دسترس عموم قرار می‌دهد، اهمیت و کارآیی ویژه‌ای در هر دو روش تحلیل بورس دارند. در حقیقت پایه و اساس آنچه که در تحلیل تکنیکال و بنیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در صفحه مربوط به هر نماد بورسی، در سایت tse وجود دارد. در این مقاله قصد داریم که صفحه سهام بانک ملت که با نماد وبملت شناخته میشود را به عنوان مثالی برای آشنایی با تابلوخوانی مقدماتی، مورد بررسی قرار دهیم.
در تصویر زیر، صفحه نماد وبملت در سایت tse به پنج قسمت تقسیم شده که هر قسمت حاوی اطلاعات خاصی از قیمت و حجم معاملات لحظه‌ای سهام، سفارش‌های خرید و فروش، نحوه فعالیت سهامداران و بسیاری اطلاعات دیگر هست. در ادامه هر کدام از این پنج قسمت و پارامترهای آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.
قسمت اول: مشخصات نماد و اطلاعات تابلو معاملات
مطابق تصویر زیر، در ابتدای این قسمت نام شرکت، نام نماد شرکت در سازمان بورس و اینکه در کدام بخش از بازار بورس یا فرابورس وجود دارد، قابل مشاهده هست. در این مثال بانک ملت، با نماد “وبملت” در تابلو اصلی بازار اول بورس حاضر است.
در بخش پایین‌تر، قیمت‌های مربوط به سهام بورس مشاهده میشود. در این بخش قیمت سفارش‌های خرید و فروش لحظه‌ای و قیمت اولین معامله روز جاری مشاهده میشود. اما مهمترین اطلاعات این بخش، قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی است که اهمیت فراوانی در تابلوخوانی دارند:
- قیمت آخرین معامله: در زیر عبارت معامله، قیمت آخرین معامله سهم مشاهده میشود که همان قیمت لحظه‌ای سهم است.
- قیمت پایانی: نشان‌دهنده میانگین قیمت معاملات روز جاری با در نظر گرفتن تعداد معاملات است.
- درصد تغییرات قیمت سهم : اعداد قرمز رنگ هم نشان‌دهنده تغییرات قیمت آخرین و پایانی نسبت به روز گذشته است.
در پایین‌ترین بخش هم تعداد، حجم و ارزش ریالی معاملات گزارش شده است:
- تعداد معاملات: تعداد سفارش‌های خرید و فروشی که به طور موفق در یک روز انجام شده‌اند.
- حجم معاملات: تعداد برگه سهمی که در مجموع معاملات یک روز، خرید و فروش شده‌اند.
- ارزش معاملات: ارزش ریالی مجموع خرید و فروش‌های انجام شده در یک روز.
- ارزش بازار: ارزش ریالی تمام سهام شرکت با فرض اینکه قیمت هر سهم برابر قیمت پایانی باشد.
قسمت دوم: بازه قیمتی، تعداد و حجم سهم، شاخص‌های سهم
بر اساس تصویر زیر، اطلاعاتی که در این باکس از صفحه نماد در سایت tse قابل مشاهده هستند و اهمیت بالایی در تابلوخوانی دارند، عبارتند از:
- بازه قیمتی: در این قسمت بازه قیمت‌های مجاز برای خرید و فروش در روز جاری نشان داده شده است. بازه هفته و بازه سال هم، نشان‌دهنده‌ی تغییرات قیمت هفتگی و سالانه سهم است.
- تعداد سهام: کل تعداد سهام شرکت که برای بانک ملت 50 میلیارد سهم است.
- حجم مبنا: قیمت سهام در بورس ایران دارای محدوده تغییرات است، یعنی در هر روز کاری یک قیمت مبنا توسط سازمان بورس تعیین میشود که سهم نسبت به این قیمت مبنا فقط 5 درصد امکان افزایش یا کاهش دارد. اگر در یک روز کاری حجم معاملات سهم از یک مقدار حداقلی بیشتر باشد، قیمت پایانی سهم در این روز، قیمت مبنا برای روز کاری آینده در نظر گرفته میشود. به این حجم حداقلی، حجم مبنا گفته میشود.
- سهام شناور: درصدی از سهام کل شرکت است که برای خرید و فروش توسط سرمایه‌گذاران خرد در دسترس است. اهمیت این پارامتر به این دلیل است که سهامداران عمده، معمولا سهام خود را به صورت شناور وارد چرخه معامله نمی‌کنند و معاملات عمده به صورت بلوکی با دیگر سهامداران عمده بازار بورس انجام می‌دهند.
- میانگین حجم ماه: میانگین حجم معاملات سهم در یک ماه گذشته
- شاخص EPS: مقدار سود هر سهم است، یعنی سود کل شرکت نسبت به تعداد کل برگه‌های سهام شرکت است. هر چه این مقدار بیشتر باشد، نشان‌دهنده سودآوری بیشتر سهم است.
- P/E: نسبت قیمت سهم به سود آن است. هر چه این مقدار بیشتر باشد، نشان‌دهنده گران بودن سهم است که در این صورت در طولانی مدت تمایل به نزول قیمت خواهد داشت.
قسمت سوم: فعالیت سهامداران حقیقی و حقوقی
این بخش مربوط به فعالیت سهامداران حقیقی و حقوقی در هر سهام بورس است. تعداد و حجم معاملات خرید و فروشی که توسط سهامداران حقیقی و حقوقی در هر روز کاری به طور موفق انجام شده است، در این قسمت مشاهده میشود. نسبت میان حجم خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی، حاوی اطلاعات مهمی است که در تابلوخوانی به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قسمت چهارم: سفارشات خرید و فروش سهام
در این قسمت، آخرین سفارشاتی که برای هر سهام بورس ثبت شده، قابل مشاهده است. سه سطر سفارش برای خرید و سه گروه سفارش برای فروش وجود دارد، هر سطر نشان‌دهنده یک قیمت است. برای مثال در سطر اول سفارشات خرید، 329 تعداد سفارش برای خرید 522544 سهم با قیمت 25890 ریال برای هر برگه سهم، ثبت شده است.
قسمت پنجم: نمودار تغییرات قیمت
در این بخش، روند تغییرات قیمت سهم در طول ساعات فعالیت بازار (9 صبح تا 12:30 ظهر)، به صورت نمودار نشان داده میشود. این نمودار که نشان‌دهنده نوسانات قیمت در زمان‌های مختلف است، یکی از ابزارهای کاربردی خصوصا در تابلوخوانی و البته تحلیل تکنیکال بورس به شمار می‌آید.
در این مقاله با اصطلاحات اولیه تابلو خوانی و بخش‌های مختلف تابلو معاملات نمادهای بورسی آشنا شدیم. این اصطلاحات از اهمیت بالایی در تابلوخوانی و تحلیل بورس دارند. در مقالات آینده، به تابلوخوانی به طور دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری پرداخته خواهد شد.