با استقبال قابل توجه مردم از بازار سرمایه در سال جاری، روند ورود شرکت‌های جدید در قالب سهام عرضه اولیه به بورس نیز سرعت گرفت. به طوری که فقط در شش ماه ابتدایی سال، سهام 20 شرکت در قالب عرضه اولیه وارد چرخه معاملات بازار سرمایه شد. این در حالی است که تعداد کل عرضه‌های اولیه در سال‌های 97 و 98، به ترتیب 21 و 23 بوده است. به احتمال فراوان و با بازگشت تعادل نسبی به بازار، روند عرضه‌های اولیه در حدود چهار ماه باقی مانده تا پایان سال، مجددا سرعت خواهد گرفت. با توجه به این که سهام عرضه اولیه به شدت مورد توجه سهامداران خرد هستند تصمیم گرفتیم که مقاله تحلیلی این هفته را به بررسی وضعیت سهام عرضه اولیه امسال از زمان عرضه تا کنون و به خصوص عملکرد آنها در ریزش اخیر بازار، اختصاص دهیم. پس با ما همراه باشید.
علت جذابیت سهام عرضه اولیه
هر شرکتی که در بازار بورس پذیرفته می‌شود، قبل از عرضه اولیه، ارزش گذاری می‌شود. یعنی قیمت سهام بورسی برای حضور در بازار اولیه تعیین می‌شود. نکته قابل توجه این است که در اکثر موارد، ارزش گذاری شرکت‌های تازه وارد در بورس، کمتر از ارزش ذاتی آنها تعیین می‌شود. یعنی قیمت سهام عرضه اولیه ارزان‌تر از قیمت واقعی آنها است. به همین دلیل این سهام، پس از عرضه در بورس تا مدتی به طور یک طرفه افزایش قیمت می‌دهند تا به محدوده ارزش ذاتی خود برسند.
معمولا میزان سود اولیه این سهام به قیمت عرضه آنها بستگی دارد. اگر قیمت اولیه تعیین شده برای سهم خیلی پایین‌تر از ارزش ذاتی باشد، سودآوری اولیه سهام بالاتر خواهد بود. چرا که برای رسیدن به محدوده ارزش ذاتی و به اصطلاح متعادل شدن، باید افزایش قیمت بیشتری را داشته باشد. در صورتی که قیمت تعیین شده برای عرضه اولیه نزدیک به ارزش ذاتی باشد، میزان سودآوری اولیه کمتر خواهد بود، چرا که سهام در زمان کوتاه‌تری متعادل خواهد شد.
بازدهی عرضه‌های اولیه امسال چقدر بوده است؟
همان طور که گفته شد از ابتدای سال جاری تا کنون، 20 شرکت جدید در قالب عرضه اولیه وارد چرخه معاملات بازار سرمایه شده‌اند. عملکرد این 20 شرکت شرکت هم از نظر بازدهی یک طرفه اولیه آنها و هم از منظر بازدهی کل تا امروز، با یکدیگر متفاوت بوده است. در جدول زیر می‌توان عملکرد سهام عرضه اولیه سال جاری را از نظر بازدهی اولیه و بازدهی کل تا امروز (14 آبان ماه سال 1399) مقایسه نمود.
همان طور که در جدول بالا نیز قابل مشاهده است، اختلافات قابل توجهی میان بازدهی سهام عرضه اولیه وجود دارد. از نظر صعود یک طرفه اولیه، شرکت‌های زیر بیشترین بازدهی را داشته‌اند:
- وپویا: 326 درصد
- شاروم: 261 درصد
- پیزد: 243 درصد
اما از منظر بازدهی کل تا به امروز، شرکت‌های زیر برترین عملکرد را داشته‌اند:
- شستا: 321 درصد
- شاروم: 254 درصد
- گدنا: 167 درصد
این نتایج نشان می‌دهد که سهمی مانند شستا، علی رغم این که در صعود اولیه خود، پس از 89 درصد سود یک طرفه به تعادل رسیده، اما پس از آن با یک روند صعودی قوی تا 321 درصد بازدهی را محقق کرده است. عوامل متعددی در ایجاد این اختلاف در بازدهی دخیل هستند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
1- زمان عرضه
یکی از عوامل اختلاف در بازدهی، زمان عرضه است. البته قطعا به این موضوع که سهامی که مدت بیشتری از عرضه آنها می‌گذرد، فرصت طولانی‌تری برای سودآوری داشته‌اند، کاری نداریم. زمان عرضه از این جهت مهم است که در زمان عرضه سهم، شرایط بازار چگونه بوده است.
به طور کلی نمادهای مانند صبا، شستا، وپویا، آریا و … که در فروردین و اردیبهشت و در اوج رونق بازار عرضه شدند به مراتب نسبت به سهامی مانند بپیوند، ثامید و وسپهر که در اوج ریزش اخیر وارد چرخه معاملات شدند، بازدهی کل و اولیه بالاتری داشته‌اند.
اما در این بین استثنائاتی نیز وجود دارد، مانند سهم گدنا که علی رغم عرضه در بازار ریزشی، بازدهی یک طرفه 167 درصدی داشته که کماکان نیز ادامه دارد. پس مشخص است که عوامل دیگری نیز دخیل هستند.
2- بسته شدن سهم
قطعا یکی از عوامل تعیین کننده بازدهی سهام عرضه اولیه سال جاری ریزش سه ماه گذشته بوده است. یعنی بخش مهمی از بازدهی سهام عرضه اولیه، به علت ریزش اخیر از دست رفته است. اما در این بین نمادهایی مانند شستا هستند که در بیشتر زمان ریزش بسته بوده‌اند، مشخص است که چنین سهمی افت بازدهی کمتری را تجربه خواهد کرد.
بر اساس همین استدلال است که سهم شستا در میان تمام سهام عرضه اولیه، بالاترین بازدهی کل را ثبت کرده است. چرا که این سهم از تاریخ 16 شهریور تا کنون (یعنی حدود دو ماه) بسته بوده و عملا هیچ معامله و تغییر قیمتی در آن رخ نداده است، در حالی که اگر در این بازه زمانی سهم باز می‌شد، قطعا بازدهی پایین‌تری داشت.
3- بزرگ یا کوچک بودن شرکت
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار روی بازدهی شرکت، اندازه یا تعداد سهام آنها است. به طور مثال سهم‌هایی مانند گدنا (300 میلیون برگه سهم) و شاروم (700 میلیون برگه سهم) شرکت‌هایی بسیار کوچک‌تر در مقایسه با نمادهایی مانند بپیوند (3 میلیارد برگه سهم) و شستا (80 میلیارد برگه سهم) هستند.
شرکت‌های کوچک معمولا به راحتی توسط سهامداران حقوقی قابل کنترل هستند. به همین دلیل است که نمادهایی مانند گدنا و شاروم، به علت فعالیت مناسب حقوقی‌ها، در ریزش اخیر کنترل شده و افت بازدهی شدیدی نداشته‌اند.
در جدول زیر می‌توان، عملکرد سهام عرضه اولیه سال جاری را در ریزش سه ماه اخیر مقایسه نمود.
سیگنال خرید سهام عرضه اولیه امسال در کانال‌های بورسی تلگرام
همان طور که قبلا گفته شد، سهام عرضه اولیه بسیار مورد توجه سرمایه‌گذاران هستند. با توجه به این که خرید این سهام در زمان عرضه با محدودیت مواجه است، پس بسیاری از سهامداران از هر فرصتی برای خرید بیشتر این سهام استفاده می‌کنند.
با توجه به این که اکثر عرضه‌های اولیه امسال در ریزش اخیر دچار اصلا شده‌اند، بدیهی است که بسیاری از تحلیل‌گران بورسی سیگنال خرید این سهام را صادر کنند. برای مثال نمادهایی مانند بگیلان، امین، آبادا و سیتا بسیار به قیمت زمان عرضه خود نزدیک شده‌اند. به همین دلیل بسیاری از تحلیل‌گران، سهام عرضه اولیه اصلاح کرده را گزینه‌های جذابی برای خرید می‌دانند.
در جدول زیر می‌توان آمار سیگنال‌های خرید سهام عرضه اولیه که توسط تحلیل‌گران تلگرامی طی سه ماه گذشته صادر شده را مشاهده نمود.
آیا تا پایان سال عرضه اولیه جدید در پیش خواهد بود؟
در حقیقت علت این که روند عرضه اولیه شرکت‌های جدید در بازار متوقف شده، ریزش شدید اخیر است. شنیده‌ها حاکی از این است که برنامه سازمان بورس، عرضه حدود 20 شرکت جدید دیگر تا پایان سال بوده که ریزش اخیر باعث توقف این روند شده است. با این وجود پیش‌بینی می‌شود که در صورت برگشت تعادل به بازار و کاهش هیجانات، روند عرضه‌های اولیه جدید ادامه پیدا کند.
تعدادی از شرکت‌هایی که احتمال عرضه سهام آنها تا پایان سال زیاد است، عبارتند از:
- لیزینگ اقتصاد نوین
- سپید ماکیان
- فن‌آوا کارت
- شیمی بافت
- پتروشیمی بوعلی سینا
- تولید نیروی جنوب غرب صبا
- صنعت غذایی کوروش
- راه‌آهن حمل و نقل
- ترانسفورماتور توزیع زنگان
- …
کلام پایانی
در این مقاله عملکرد سهام عرضه اولیه سال جاری را از زمان عرضه تا کنون مورد بررسی قرار دادیم. بررسی این سهام از نظر میزان بازدهی و هم‌چنین استقبال تحلیل‌گران تلگرامی از این نمادها می‌تواند مفید باشد. با توجه به پایان انتخابات آمریکا، پیش‌بینی می‌شود که در آینده‌ای بسیار نزدیک شاهد بازگشت روند طبیعی به بازار باشیم، در چنین شرایطی عرضه‌های اولیه اصلاح کرده که حالا فرصت خرید آنها برای سهامداران فراهم است، می‌توانند مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرند. در نهایت برای آشنایی با عرضه اولیه، مقاله چگونه سهام عرضه اولیه بخریم؟ و نحوه عرضه این گونه سهام در بورس، مقاله روش بوک بیلدینگ در عرضه اولیه سهام می‌توانند مفید باشند.
