آموزشی

چگونه سهام عرضه اولیه بخریم؟

احتمالا در ماه‌­های اخیر عبارت عرضه اولیه را شنیده باشید. هم­چنین ممکن است دیده باشید که هنگام عرضه­‌های اولیه، افرادی که در بازار بورس فعال هستند، به جنب و جوش می‌­افتند تا آن را خریداری کنند. خرید عرضه اولیه در میان سرمایه­‌گذاران بازار بورس، خصوصا افراد تازه وارد بسیار محبوب است. علت این محبوبیت نیز به سودآوری بالای عرضه­‌های اولیه مرتبط است. به علت این که این نوع سهام تا مدت قابل توجهی سودآور هستند، مورد علاقه تازه واردان بازار سرمایه هستند. در این مقاله قصد داریم به معرفیو بیان نحوه خرید عرضه اولیه و فرایند تخصیص آن بپردازیم و البته به این پرسش پاسخ دهیم که چرا عرضه­‌های اولیه اغلب سوآور هستند.

عرضه اولیه چیست؟

زمانی که یک شرکت یا نهاد مالی در بورس پذیرفته می­‌شود، باید مقداری مصوب از سهام خود را در بازار بورس و در میان سهامداران عرضه کند. به این فرایند عرضه اولیه و یا به اصطلاح بازار اولیه گفته می­‌شود. پس از این که سهام شرکت برای اولین مرتبه در میان سهامدارن توزیع شد، معاملات بعدی سهام با نام بازار ثانویه شناخته می­‌شود. اصطلاح متداول عرضه اولیه در حقیقت برگردان عبارت انگلیسی Initial Public Offering یا به طور خلاصه IPO است. سوابق عرضه­‌های اولیه این طور نشان می‌­دهد که بیش از ۹۰% از آن­ها دارای سودآوری بالایی هستند که دلیل استقبال سرمایه­‌گذاران از خرید عرضه اولیه نیز همین است.

باید به این نکته دقت داشت که وقتی یک شرکت برای بار نخست در بازار بورس عرضه می‌­شود، به معنی این که شرکت تازه تاسیس است، نمی‌­باشد. بلکه عرضه اولیه بدین معناست که شرکت به تازگی فعالیت خود را در بازار سرمایه و پس از با هماهنگی‌­های لازم با سازمان بورس و اوراق بهادار، آغاز کرده است. بسیار مرسوم است که شرکت­‌های بزرگ و قدیمی، به عنوان عرضه اولیه در بورس آغاز به کار می­‌کنند. نمونه مشهور این موارد، سهام شستا هست که مربوط به سازمان تامین اجتماعی بوده و محبوب­‌ترین عرضه اولیه سال 99 تا این زمان، به شمار می‌­آید.

خرید عرضه اولیه چگونه است؟

تا اینجا گفته شد که خرید عرضه اولیه دارای سودآوری بالا هست و سهامداران مشتاقنه آن­ها را خریداری می­‌کنند. احتمالا به ذهن شما رسیده باشد که اگر سودآوری عرضه اولیه این قدر بالاست، احتمالا سرمایه‌­گذاران عمده،ی دست های پشت و پرده و مافیا بازار بورس باید اکثر خرید عرضه اولیه را به خود اختصاص بدهند. در پاسخ به این سوال باید گفت که سازمان بورس قبل از عرضه، حداکثر تعداد سهمی را که به هر کد بورسی حقیقی یا حقوقی می‌­تواند تعلق بگیرد، مشخص می­کند. لذا قدرت و نفوذ افراد تاثیری در مقدار سهام عرضه اولیه‌­ای که به آن­ها می‌­رسد ندارد.

نحوه توزیع سهام عرضه اولیه در بورس ایران، به صورت بوک بیلدینگ یا ثبت سفارش هست. بدین ترتیب که افراد حقیقی و حقوقی دارای کد بورسی، قبل از زمان عرضه، سفارش خود را برای خرید عرضه اولیه ثبت می­‌کنند. پس از پایان ثبت سفارش و هنگام عرضه، کل تعداد سهامی که برای عرضه موجود است، به تعداد برابر میان افرادی که ثبت سفارش کرده‌­اند، توزیع می­‌شود. به عنوان مثال فرض کنید شرکتی می­‌خواهد 40 میلیون برگه سهم را در فرایند عرضه اولیه، توزیع کند. اگر 4 میلیون کد بورسی برای خرید عرضه اولیه ثبت سفارش کنند، به هر کد 10 عدد برگه سهم خواهد رسید.

خرید عرضه اولیه

چرا خرید عرضه اولیه سودآور است؟

هر شرکتی که در بازار بورس پذیرفته می­‌شود، قبل از عرضه اولیه، ارزش­ گذاری می­‌شود. یعنی قیمت سهام بورسی برای حضور در بازار اولیه تعیین می­‌شود. نکته قابل توجه این است که در اکثر موارد، ارزش گذاری شرکت­‌های تازه وارد در بورس، کمتر از ارزش ذاتی آن­ها تعیین می­‌شود. یعنی قیمت سهام عرضه اولیه ارزان‌­تر از قیمت واقعی آن­ها است. به همین دلیل این سهام، پس از عرضه در بورس تا مدتی به طور یک طرفه افزایش قیمت می‌­دهند تا به محدوده ارزش ذاتی خود برسند.

منطق این فرایند بسیار ساده است، زمانی که جنسی ارزان‌­تر از قیمت واقعی عرضه می‌­شود، تقاضای زیادی به سمت آن سوق پیدا می­‌کند. به همین دلیل است که اشتیاق برای خرید عرضه اولیه بسیار بالاست، چرا که سرمایه­‌گذار اطمینان دارد که با خرید عرضه اولیه، تا مدت قابل توجهی روند صعودی را تجربه خواهد کرد. در بسیاری از موارد، خصوصا عرضه­های اولیه جدیدتر، مشاهده شده است که سهم با روندی یک طرفه و بی توقف تا مرز 100 یا 200 درصد سود، صعود داشته است. پس می‌­توان علت استقبال فراوان سهامداران از خرید عرضه اولیه را متوجه شد.

معمولا میزان صعود یک طرفه سهام عرضه اولیه، به قیمت اولیه آن بستگی دارد. اگر قیمت اولیه تعیین شده برای سهم خیلی پایین­‌تر از ارزش ذاتی باشد، سودآوری اولیه سهام بالاتر خواهد بود. چرا که برای رسیدن به محدوده ارزش ذاتی و به اصطلاح متعادل شدن، باید افزایش قیمت بیشتری را داشته باشد. در صورتی که قیمت تعیین شده برای عرضه اولیه نزدیک به ارزش ذاتی باشد، میزان سودآوری اولیه کمتر خواهد بود، چرا که سهام در زمان کوتاه‌­تری متعادل خواهد شد. با این توضیحات به سوالی که بسیار از فعالان و خصوصا تازه واردان بازار بورس می­‌پرسند، نمی­‌توان پاسخ دقیق داد:

بهترین زمان برای فروش عرضه اولیه چه زمانی است؟

با توجه به توضیحات پاراگراف بالا، نمی‌توان در مورد زمان درست برای فروش سهام عرضه اولیه (و البته سایر سهام بورسی)، فرمول خاصی را مشخص کرد. چون انتخاب زمان فروش به عوامل متعددی وابسته است که مهم‌ترین آن‌­ها عبارتند از:

  • مقایسه قیمت سهام با ارزش ذاتی آن
  • ارزیابی بزرگی و کوچکی شرکت در بازار بورس
  • تحلیل بنیادی سهام عرضه اولیه
  • بررسی روند فعلی بازار بورس و رفتار سهامداران در هفته­‌های اخیر
  • رصد وضعیت صف خرید سهم

همان طور که احتمالا می‌دانید سهام عرضه اولیه در مرحله سودآوری، دارای صف­‌های خرید سنگین هستند. زمانی که سهامداران عمده شروع به فروش سهام عرضه اولیه بکنند، صف خرید به تدریج شروع به سبک شدن می‌­کند، این مساله در تابلوی سهم قابل مشاهده است. در صورتی که ریزش صف خرید سهام مشاهده شد، می­‌توان آن را نشانه‌­ای برای متعادل شدن سهم در نظر گرفت. بسیاری از سرمایه­‌گذاران تصمیم می­گیرند، عرضه اولیه متعادل شده را به فروش برسانند. اما اگر سهم ارزنده بوده و از منظر تحلیل بنیادی قدرتمند باشد، بسیاری از سهامداران ترجیح می­‌دهند سهام خود را نگه داشته و یا در صورت فروش، در قیمتی پایین­‌تر مجددا اقدام به خرید سهام عرضه اولیه قبلی بکنند.

کلام آخر

در این مقاله با عرضه اولیه و علت سودآوری و استقبال شدید مردم از آن، آشنا شدیم. فعالان بورسی برای اطلاع از زمان خرید عرضه اولیه جدید باید اخبار سایت‌های بورسی و کانال‌های خبری را پیگیری کنند. البته تمام کارگزاری‌ها نیز زمان و شرایط خرید عرصه اولیه را به مشتریان خود اطلاع می‌دهند و امکانی مجزا برای خرید آن­‌ها دارند، به طوری که سهامدار می‌­تواند با شارژ مبلغ لازم در حساب کاربری خود و ثبت درخواست، به طور خودکار فرایند خرید عرضه اولیه را تکمیل بکند.

پست‌های مرتبط :

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *