برای شنیدن برخی اصطلاحات لازم نیست به بورس علاقه‌مند باشید یا در بازار بورس فعال باشید، حتما در اخبار و یا در بین مطالب منتشر شده در روزنامه‌ها با آنها مواجه خواهید شد. یکی از اصطلاحاتی که اغلب فعالان بازار بورس با آن آشنا هستند و یا حداقل نام آن را شنیده‌اند، بازار گاوی و بازار خرسی است. اما بازار گاوی یا بازار خرسی دقیقا به به چه بازاری گفته میشود و تفاوت این دو بازار در چیست؟
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی یا Bull market به بازاری گفته میشود که روند صعودی دارد. از آنجایی که در بازار گاوی تقاضا برای خرید سهام به شدت زیاد میشود و عرضه نیز کم است، قیمت سهم‌ها روندی صعودی به خود می‌گیرد و سرمایه‌گذار نیز به امید ادامه چنین روندی نقدینگی بیشتری را وارد بازار میکند. در نتیجه سرمایه‌گذاران و مردم به طور یکسان تمایل دارند پول خود را وارد بازار کنند تا از قیمتهای در حال افزایش استفاده کنند. در حالت کلی بازار گاوی زمانی پدید می‌آید که اقتصاد کشور در حال رشد بوده و فرصت‌های شغلی عمده ایجاد میشود.
بازار گاوی چه زمانی شکل می‌گیرد؟
دلیل اصلی بازار گاوی، اقتصاد قوی و رشد وضعیت اشتغال در کشور است. افزایش تولید ناخالص داخلی و وضعیت سیاسی پایدار نیز کمک زیادی به ایجاد بازار گاوی میکند. عواملی مانند رشد صنعت کمک میکند تا قیمت سهام بالا بماند و روند رو به رشد خود را ادامه دهد. علاوه بر آن شرکتها نیز گزارش‌های سهم‌های را ارائه می‌دهند که سطوح سود را نشان می‌دهد و این می‌تواند در همان بازه زمانی بر سطح سهام شرکت اثر بگذارد. با داشتن یک اقتصاد قوی و یک وضعیت پایدار، هنگامی که مردم قدرت خرید بهتری نسبت به حالت عادی دارند تقاضا نیز افزایش مییابد و وضعیت رو به رشدی را در بازار ایجاد میکند.
بازار خرسی چیست؟
اصطلاح بازار خرسی یا Bear market در تضاد با بازار گاوی به کار می‌رود و به شرایطی گفته میشود که بازار روندی نزولی دارد. بازار خرسی به شرایطی اشاره دارد که بازار در یک روند نزولی قرار داشته باشد و سرمایه‌گذاران و مردم نگران سرمایهگذاری در بازار باشند. در حالت کلی می‌توان گفت هنگامی که بازار خرسی است، اقتصاد روندی نزولی دارد و نرخ بیکاری بالاست و مردم به دلیل بیکاری قدرت خرید پایینی دارند و نمی‌توانند در بازار سرمایهگذاری کنند.
بازار خرسی چه زمانی شکل می‌گیرد؟
دلایل زیادی برای بازار خرسی وجود دارد اما عمده ترین دلیل بازار خرسی، رکود اقتصادی در کشور و بیکاری است. کاهش تولید ناخالص داخلی بر کل کشور اثر میگذارد و باعث ایجاد نزول ناگهانی در بازار سهام میشود. همچنین بازار خرسی ناشی از فروپاشی اقتصادی است که شاید صنعت را در معرض خطر قرار دهد و قوانین مالیات را عوض کند که می‌تواند فعالیت‌های اقتصادی را شدیدا مختل کند. دلایلی مانند بی ثباتی سیاسی را نیز به آن اضافه کنید؛ وضعیتی که بازار را ویران میکند. همه اینها منجر به اثر دومینوی نهایی بر اقتصاد شده و روند آن را نزولی می‌کنند. عامل مهم دیگری که بر قیمت سهام شرکتها اثر میگذارد، ارائه گزارش سه ماهه است. اگر وضعیتی منفی درباره گزارش سه ماهه وجود داشته باشد، می‌تواند بر قیمت سهام شرکت اثر بدی بگذارد.
از کجا بازار خرسی و گاوی را تشخیص دهیم؟
اگرچه بازار گاوی و بازار خرسی با بالا یا پایین رفتن قیمت سهام نشان داده می‌شوند، اما ویژگی‌های زیادی وجود دارد که بازار خرسی و بازار گاوی را تعریف میکند. در اینجا برخی از خصوصیات اصلی و اتفاقات مربوط به آنها ر بررسی می‌کنیم تا جنبه متضاد این دو را روشن کنیم.
1- وضعیت عرضه و تقاضا
در بازار گاوی، وضعیت اینگونه است که بیشتر سرمایه‌گذاران معمولی می‌خواهند اوراق بهادار بخرند و فقط تعداد معدودی از سرمایه‌گذاران قصد فروش دارند. در این وضعیت وضعیتی قیمت‌ها رقابتی می‌شوند و به طبع این رقابتی شدن قیمت سهام افزایش مییابد؛ در حالی که در بازار خرسی اکثر سهامداران به دنبال فروش سهام هستند و فقط تعداد معدودی قصد خرید دارند در نتیجه، قیمت سهام با توجه به میزان عرضه بیشتر کاهش پیدا میکند.
2-نگرش سرمایهگذاری
بازار همیشه تحت تاثیر احساس سرمایه‌گذاران نسبت به بازار است و یکی از دلایل شکل‌گیری بازار گاوی یا خرسی همین احساس سرمایه‌گذاران به بازار است. در بازار گاوی، سرمایه‌گذاران احساس مثبتی نسبت به بازار دارند، لذا به امید سود بیشتر، سرمایه خود را وارد بازار می‌کنند. اما در بازار خرسی، نگرش مردم نسبت به بازار با نگرانی همراه است و تمایل به اشتراک احساسات منفی درباره بازار دارند. در این بازه زمانی، سرمایه‌گذاران و مردم به دنبال خارج کردن سرمایه خود از بازار سهام و انتقال آن به صندوق‌های درآمد ثابت یا بانک‌ها هستند که همین امر موجب شدت روند نزولی بازار سهام میشود.
3-جنبه اقتصادی
اگر به جنبه اقتصادی نگاه کنید، بازار خرسی و بازار گاوی معمولا با شرایط اقتصاد کشور تعریف می‌شوند زیرا بیشتر اوقات بازار و اقتصاد با یکدیگر مرتبط هستند. هنگامی که اقتصاد ضعیف است، بازار خرسی غالب است اما هنگامی که اقتصاد قوی باشد، بازار گاوی در حال رشد است.
در بازار گاوی و خرسی چه کاری باید انجام دهید؟
به عنوان یک سرمایه‌گذار، مسائل متفاوتی وجود دارد که هنگام سرمایهگذاری باید آنها را بررسی کنید و اصطلاح بازار خرسی یا بازار گاوی مطمئنا آشفتگی‌هایی در ذهن ایجاد میکند. اما روشهایی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن تصمیم بگیرید و از این شرایط به نفع خود استفاده کنید.
در بازار گاوی، پیشنهاد میشود که با خرید سهام در اوایل رشد آنها، از روند صعودی بهره ببرید تا بعدا بتوانید آنها را با مبلغی بالاتر بفروشید و سود بیشتری کسب کنید. هنگامی که بازار خرسی است، می‌توانید سهم‌هایی را که در حال افت هستند بفروشید. با این وجود اگر وضعیت بازار موقتی است، سهام را نگه دارید و منتظر تغییر شرایط باشید. همچنین مفهوم سرمایهگذاری ارزشی نیز وجود دارد که یعنی سرمایه‌گذاران ارزشی به دنبال آن سهم‌هایی هستند که در بازار خرسی کم ارزش شده‌اند و با خرید آنها منتظر می‌مانند تا به سهم به ارزش واقعی خود برسد و سود مناسبی را از آن کسب کنند.
