ارکان بازار
بازار اولیه
Last Updated: 1399/10/29بازار اولیه، بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار برای عموم مردم عرضه می‌شود. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه موردنیاز خود را از طریق فروش سهام تأمین می‌کنند. عرضه سهام توسط پذیره‌نویسی اولیه (عرضه اولیه) از طریق بانک یا کارگزاری منتخب صورت می‌گیرد.
بازار ثانویه
Last Updated: 1399/10/29با اتمام عرضه اولیه یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم، معاملات به بازار دیگری به نام بازار دست دوم (ثانویه) انتقال می‌یابد که به منظور ایجاد امکان داد و ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده‌است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان...
کارگزار بورس
Last Updated: 1399/07/30در یک تعریف کلی کارگزار به شخص یا شرکتی اطلاق می‌شود که عملیات خرید و فروش سهام را به نمایندگی از فرد انجام می‌دهد و از او بابت این‌کار کارمزد دریافت می‌کند. از آنجا که معاملات در بورس اوراق بهادار توسط سامانه بر خط انجام می‌گیرد، کارگزاران به عنوان واسط بین سازمان بورس و سرمایهگذاران...
ناشر
Last Updated: 1399/07/30شرکت یا واحدی كه نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام و ارزش این اوراق را برای سهامدارانش تضمین می‌کند، ناشر گفته می‌شود.
تابلوی فرعی بورس
Last Updated: 1399/08/06تابلوي فرعي بورس مكاني براي پذيرش و فعاليت شركت‌هاي كوچك و درحال رشد است. شرکت‌هاي كوچكي كه توانايي برآورده كردن شرايط پذيرش تابلوي اصلي را ندارند و در عین حال شفافیت، سودآوری و سرمایه آنها بهتر از آن است که به بازار فرابورس منتقل شوند، در اين تابلو پذيرفته مي‌شوند و به آنها فرصت داده...
بازار اول بورس
Last Updated: 1399/10/29بازاری است که در آن معاملات سهام شرکت‌های بورسی و در دو تابلوی اصلی و فرعی انجام می‌شود. پذیرش و تقسیم‌بندی شرکت‌ها در هر تابلو بنا بر شرایط خاص آن تابلو می‌باشد. برای مثال از جمله شرایط پذیرش در تابلوی اصلی دارا بودن حداقل سرمایه 200 میلیارد ریالی، شناوری حداقل 20 درصد از سهام ثبت...
بازار دوم بورس
Last Updated: 1399/08/06برای پذیرش در بازار اول بور شرایطی وجود دارد که عبارتند از: شرکت سهامی عام باشد و سرمایه ثبت شده‌ی آن از 30 میلیارد ریال کمتر نباشد. حداقل 10 درصد شناوری سهام و تعداد سهامداران شرکت 250 نفر یا بیشتر باشند. در صورتی که شرکتی توانایی احراز این شرایط را نداشته باشد، طبیعی است که...
تالار اصلی بورس
Last Updated: 1399/08/06شرکت بورس اوراق بهادار تهران با هدف دسته‌بندی شرکت‌ها و همچنین شفاف‌سازی شرایط آنها برای فعالان بازار، اقدام به گروه‌بندی آنها کرده است. بر همین اساس معاملات شرکت‌های بورسی در سه تابلوی اول، دوم و تابلوی فرعی به نمایش گذاشته می‌شود که به مکانی که تابلوی اول و دوم در آن قرار دارند، تالار اصلی...
بورس انرژی
Last Updated: 1399/08/06بورس انرژی یکی از بازارهای بورس کالا است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی (نفت، گاز، برق و سایر) و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها در آن فراهم می‌باشد. بورس انرژی ایران با هدف بهبود شفافیت، کارآمدی، نقدشوندگی، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات بخش انرژی تشکیل شد. بورس انرژی دارای...
بورس کالا
Last Updated: 1399/08/06بورس کالا بازاری است که در آن خرید و فروش کالاهای معینی، به طور منظم و فعال در حال انجام است. عمده معاملات بورس کالا شامل مواد خام و مواد اولیه اساسی مورد نیاز صنایع مختلف است. بورس کالا دارای بازارهای متعددی هست که هر کدام از آنها بر اساس نام کالایی که در آن...
فرابورس
Last Updated: 1399/08/06عبارت فرابورس به معنای «خارج از بورس» و از اصطلاح لاتین آن، یعنی OTC) over the counter)، گرفته شده است. فرابورس محلی برای داد و ستد سهام شرکت‌هایی است که شفافیت مالی یا وضعیت سودآوری کافی برای حضور در بورس را ندارند و به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند. سازمان بورس برای...
سامانه کدال
Last Updated: 1399/11/06در راستای ایجاد شرایطی عادلانه و مطمئن برای تمامی فعالان بازار سرمایه و سهولت دسترسی به اطلاعات و صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی، سامانه‌ای الکترونیکی به نام کدال توسط سازمان بورس اوراق بهادار تاسیس شد که وظیفه‌ی آن انتشار اطلاعات مالی شرکت‌ها، گزارش‌های مهم و افشای اطلاعات با اهمیت شرکت‌ها است. این سامانه همچنین اطلاعیه‌های مربوط...
سامانه مدیرت سفارش (OMS)
Last Updated: 1399/08/26سیستمی کامپیوتری است که توسط شرکت‌های توسعه‌دهنده‌ی زیرساخت‌های فناوری و به منظور سهولت و سرعت در انجام معاملات، ایجاد شده‌است. این سامانه امکان ثبت سفارش سریع و آسان را برای افراد و فعالان بازار فراهم می‌کند و وظیفه‌ی آن دریافت سفارشات و ارسال آنها به هسته معاملات بورس است. این شرکت‌ها برای هر کارگزاری فعال...
صندوق‌های قابل معامله (ETF)
Last Updated: 1399/08/26صندوق‌های قابل معامله یا Exchange Traded Fund) ETF)، نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که همانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک از مجموعه‌ای از اوراق بهادار تشکیل شده‌اند. ولی بر خلاف آنها که تنها در پایان زمان معاملات و مشخص شدن NAV صندوق قابل معامله هستند، می‌توان آنها را در طول زمان معاملات بازار (9:00 تا 12:30)، مانند...
بازار پایه
Last Updated: 1399/10/29بازار پایه از جمله بازارهای زیرمجموعه فرابورس است که شرکت‌های پذیرفته شده در آن شرایط ورود به بورس را ندارند و از بازار اول یا دوم فرابورس نیز لغو پذیرش شده‌اند. شفافیت و نظارت بر شرکت‌های پذیرفته شده در بازار پایه کمتر از شرکت‌های بازار اول و دوم فرابورس است، به همین دلیل ریسک سرمایه‌گذاری...
سامانه تدان
Last Updated: 1399/11/06سامانه‌ی تدان یکی از زیرمجموعه‌های سامانه کدال است که با هدف ارتباط مستمر و شفاف تحلیل‌گران و ناشران بازار طراحی و راه‌اندازی شده است. گزارشات تحلیلی صورت‌های مالی شرکت‌ها و پرسش‌های فعالین بازار از ناشران در این سامانه منتشر می‌شوند. سوالات منتشر شده در تدان، توسط ناشران و در قالب برگزاری یک کنفرانس خبری پاسخ...
بازارگردانی
Last Updated: 1399/09/05بازارگردانی، فعالیتی در بازار سرمایه است که با هدف تنظیم عرضه و تقاضا، جلوگیری از تشکیل صف‌های سنگین خرید و فروش، کاهش دامنه نوسانات قیمت سهام و تامین نقدشوندگی سهم، توسط افراد حقیقی یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. این قبیل شرکت‌ها مسئولیت پذیرش تعداد مشخصی سهام یا اوراق بهادار را به منظور تسهیل معاملات آن بر...
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک
Last Updated: 1399/09/26صندوق‌های سرمایه گذاری نهادهای مالی هستند که به منظور مدیریت حرفه‌ای وجوه سرمایهگذاران و مشارکت غیر مستقیم آنها در بورس، با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار، تأسیس شده و تحت نظارت آن فعالیت می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با تجمیع سرمایه اشخاص حقیقی و ایجاد منابع مالی گسترده از آنها و با استفاده از افراد مجرب...
سامانه سجام
Last Updated: 1399/11/06سجام کوتاه شده عبارت “سامانه جامع اطلاعات مشتریان” است که توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و با هدف ایجاد بستری جامع، مطمئن و سریع برای واریز سود نقدی مجامع شرکت‌های بورسی برای سهامداران تاسیس شد. از کارکردهای دیگر سامانه سجام امکان اصلاح و ویرایش اطلاعات هویتی سرمایهگذاران و تغییر کارگزار ناظر به صورت آنلاین و در...
تامین مالی
Last Updated: 1399/09/17تامین مالی به معنای جذب نقدینگی از سرمایهگذاران داخلی و خارجی، برای شروع یا توسعه یک پروژه یا طرح اقتصادی است که از طرق مختلف مانند انتشار اوراق قرضه می‌تواند صورت پذیرد. بورس نیز یکی از راه‌های تامین مالی شرکت‌ها و نهادهای مالی است که از طریق عرضه‌ی سهام آنها به عموم سرمایهگذاران، این تامین...
رتبه اعتباری
Last Updated: 1399/09/19رتبه‌بندی اعتباری ارائه‌ی نظر رسمی و تخصصی درباره‌ی میزان ریسک بازپرداخت اصل و سود یک اوراق بدهی است که تعیین‌کننده‌ی صلاحیت نهاد ناشر آن می‌باشد. این رتبه‌بندی بر اساس تحلیل و بررسی‌های بدست آمده از ناشر، صنعت، وضعیت کلی بازار و ماهیت اوراق بهادار تعیین می‌شود و در واقع سنجشی است که در خصوص وضعیت...
بازار آتی
Last Updated: 1399/09/23منظور از بازار آتی بازاری است که در آن معامله‌گران اقلام موجود در بورس کالا را پیش‌خرید می‌کنند، بدین معنی که پرداخت کامل وجه و دریافت کالا به صورت فوری نخواهد بود. طی قراردادهای بازار آتی، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند مقدار معینی از کالای مورد نظر را با قیمت مشخص و طی یک برنامه...
اوراق مساقات
Last Updated: 1399/10/11اوراق مساقات اوراق بهاداری است که بر اساس قرارداد مساقات بنا شده است و ناشر آن با واگذاری اوراق، وجوه افراد را جمع‌آوری کرده و با آنها باغات قابل بهره‌برداری را خریداری و سپس به وکالت از طرف دارندگان اوراق به قرارداد مساقات به باغبانان واگذار می‌کند تا به آنها رسیدگی کنند و در پایان...
فروش استقراضی
Last Updated: 1399/11/13فروش استقراضی یا short selling سازوکاری است که طی آن می‌تواند از افت قیمت‌ها در بازار نزولی نیز سود کسب کرد. بدین صورت که فروشنده استقراضی پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهمی در آینده کاهش می‌یابد؛ بنابراین سهم را از مالک آن قرض گرفته و به فروش می‌رساند و سپس بعد از افت قیمت، سهم فروخته...
ناظر بازار
Last Updated: 1399/12/17ناظر بازار نهادی است که بر اجرای صحیح قوانین و نحوه‌ی انجام معاملات در بازار سرمایه نظارت می‌کند؛ ناظر بازار همچنین مسئول بررسی موضوع افشای اطلاعات با اهمیت ناشران بورسی و رعایت نحوه‌ی افشای آنها در سامانه کدال می‌باشد؛ ناظر بازار در صورت مشاهده‌ی هرگونه مغایرت در اطلاعات منتشره توسط ناشر، وضعیت نماد را تا...
کارگزار ناظر
Last Updated: 1399/12/04خرید و فروش سهام در بورس ایران توسط کارگزاری‌ها انجام می‌شود. منظور از کارگزار ناظر، کارگزاری است که سرمایه‌گذار با آن کار می‌کند و اگر فردی با چندین کارگزاری اقدام به خرید و فروش کند، کارگزار ناظر با توجه به سابقه‌ی معاملاتی شخص تعیین می‌شود. برای آگاهی از کارگزار ناظر و نحوه‌ی تغییر آن راه‌های...
اوراق اجاره
Last Updated: 1399/12/25اوراق اجاره اوراق بهاداری هستند که ناشر با انتشار آنها برای خود بدهی ایجاد می‌کند و افرادی که این اوراق را خریداری می‌کنند، در حقیقت در تامین مالی دارایی که شرکت قصد خرید آن را دارد مشارکت می‌کنند و به نسبت سرمایه‌ای که در اختیار شرکت می‌گذارند مالک آن دارایی می‌شوند و شرکت نیز تعهد...
صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی
Last Updated: 1400/01/10نوعی از صندوق‌ها هستند که در بازارهای مالی دارای شاخص فعالیت می‌کنند؛ بدین منظور که معیاری برای سنجش رشد یا افول دارایی‌های آن بازار وجود دارد. این شاخص می‌تواند ارزش طلا، سهام و یا ارز باشد؛ اما در ایران صندوق‌های سرمایه‌گذاری اکثرا در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند و کمتر به بازارهای موازی می‌پردازند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی...
