گزارش: اعتصاب کامیون‌داران و پیامدهای آن برای لجستیک ایران
اعتصاب کامیون‌داران که از یکم خردادماه ۱۴۰۴ آغاز شد، به‌سرعت گسترش یافته و به بیش از ۱۲۰ شهر کشور رسیده است. این حرکت اعتراضی، نه‌تنها جاده‌ها را تحت تأثیر قرار داده، بلکه اختلال جدی در زنجیره تأمین کالاهای اساسی و مواد اولیه تولید ایجاد کرده است. رانندگان دلایل اصلی اعتصاب خود را فشار روزافزون هزینه‌ها شامل گرانی عوارض، لوازم یدکی و کمبود سهمیه سوخت در کنار ثابت ماندن کرایه حمل بار اعلام کرده‌اند. این اعتصاب، که نمونه‌های مشابه آن در سال‌های گذشته نیز تکرار شده است، نشان‌دهنده مشکلات ساختاری و معیشتی عمیق در این بخش حیاتی از حمل‌ونقل کشور است.
آسیب‌پذیری حمل‌ونقل زمینی و اختلال در اقتصاد
وابستگی شدید اقتصاد ایران به حمل‌ونقل زمینی، به‌ویژه در جابه‌جایی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد بارهای داخلی، باعث شده است که هرگونه اعتصاب یا اختلال در این بخش، ضربه‌ای مستقیم به تولید و توزیع کالا وارد کند. اتحادیه تشکل‌های کامیون‌داران نیز تأکید کرده است که مسائل معیشتی و کاری، عامل اصلی توقف فعالیت‌هاست. بی‌توجهی به این هشدارها می‌تواند به گرانی گسترده کالاها، آسیب به اصناف و تولیدکنندگان و در نهایت اختلال در کل چرخه اقتصادی کشور منجر شود. این وضعیت، آسیب‌پذیری لجستیک ایران را در برابر بحران‌های تک‌محوری به وضوح نشان می‌دهد.
نقش مکمل حمل‌ونقل هوایی در شرایط بحران
در شرایطی که حمل‌ونقل زمینی دچار بحران شده، لزوم توجه به تنوع‌بخشی در شیوه‌های حمل‌ونقل برجسته می‌شود. حمل‌ونقل هوایی، به‌عنوان یک گزینه مکمل، می‌تواند در مواقع اضطراری نقش مهمی ایفا کند. سرعت بالا در جابه‌جایی، عدم وابستگی به زیرساخت‌های جاده‌ای، و امنیت بیشتر از مزایای اصلی حمل هوایی هستند که می‌توانند در کاهش فشار بر شبکه حمل‌ونقل زمینی و حفظ پویایی زنجیره تأمین مؤثر باشند. اگرچه هزینه‌ها ممکن است بالاتر باشند، اما در شرایط بحرانی، سرعت و اطمینان در انتقال کالاهای ضروری توجیه‌پذیر است. توسعه زیرساخت‌های فرودگاهی و ناوگان باری هوایی برای افزایش تاب‌آوری لجستیک ایران در برابر چنین رخدادهایی ضروری به نظر می‌رسد.
این اعتصاب منجر به نوسانات و افزایش قیمت برخی کالاهای وابسته به حمل‌ونقل جاده‌ای در بازار شده است.
