حذف شرط سنی ۱۸ سال برای پروانه کسب
با رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، داشتن حداقل ۱۸ سال برای دریافت پروانه کسب& از آیین‌نامه اجرایی مرتبط حذف شد. این هیأت، تبصره جزء ۶ بند «الف» ماده ۳ آیین‌نامه نحوه صدور و تمدید پروانه کسب مصوب ۴ بهمن ۱۳۹۵ وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت را که شرط سنی& مذکور را تعیین کرده بود، ابطال کرد.
مبانی حقوقی و شرعی تصمیم دیوان
درخواست ابطال این مصوبه بر پایه‌های شرعی و قانونی مختلفی استوار بود، از جمله قاعده «لاضرر» که هرگونه اقدام ضررآور به فرد را منع می‌کند، قاعده «الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم» که بر اختیار اشخاص در حقوق خود تأکید دارد، و قاعده «لا مسامحه فی التحدیدات» در زمینه عدم تغییر اندازه‌های شرعی مانند سن بلوغ. این درخواست آیین‌نامه را مغایر این اصول دانست.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تصمیم خود به نظریه فقهای شورای نگهبان استناد کرد. طبق نظر ایشان، اطلاق تبصره مورد شکایت نسبت به کسانی که صلاحیت لازم برای اخذ پروانه را دارند و عدم اعطای آن به ایشان موجب ظلم می‌شود، خلاف موازین شرع است. بنابراین، هیأت عمومی با استناد به این نظر و لزوم تبعیت از فقهای شورای نگهبان در مسائل شرعی، بخش مربوط به شرط سنی را ابطال و اعلام کرد که این ابطال از تاریخ تصویب آیین‌نامه لازم‌الاجراست.
زمینه تصویب و ابلاغ مقرره
این آیین‌نامه اجرایی (موضوع ماده ۱۲ قانون نظام صنفی) پیشتر در تاریخ ۲۴ دی ماه ۱۳۹۴ توسط هیأت عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی کشور تصویب و سپس در ۴ بهمن ۱۳۹۵ با تأیید وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شده بود که شامل تبصره اکنون ابطال شده بود.
این حکم می‌تواند به تسهیل ورود افراد جوان‌تر و واجد صلاحیت به بازار کسب و کار و تقویت کارآفرینی منجر شود.
