رحمت الله اکرمی، سرپرست فعلی وزارت امور اقتصادی و دارایی، دستورالعمل جدیدی را در خصوص انتشار *اوراق مالی اسلامی* و نحوه محاسبه *نرخ سود* آن‌ها ابلاغ کرد.
این ابلاغیه بر اساس ماده ۱۶ قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها صورت گرفته و خطاب به روسای سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی ارسال شده است. هدف اصلی این دستورالعمل، تسهیل فرآیند تأمین مالی برای پروژه‌های *تولیدی و زیرساختی* در راستای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی است و شفافیت و تعادل بین سود و ریسک را مد نظر قرار داده است.
مبانی محاسبه نرخ سود
دستورالعمل جدید، روش شفافی را برای تعیین حداکثر نرخ سود اسمی اوراق مالی اسلامی معرفی کرده است. طبق این روش، نرخ سود اسمی با فرمول مشخصی بر اساس نرخ سود بدون ریسک و ضریبی به نام آلفا (α) محاسبه می‌شود. نرخ سود بدون ریسک توسط شورای ملی تأمین مالی ۲۳ درصد تعیین شده است. ضریب آلفا نیز با توجه به رتبه اعتباری اوراق، نوع تضمین (مؤسسه اعتباری، شخص ثالث یا وثیقه) و رتبه ضامن تعدیل می‌شود.
رتبه اعتباری و تضمین اوراق
اهمیت رتبه اعتباری در تعیین نرخ سود اوراق مالی اسلامی در این دستورالعمل مورد تأکید قرار گرفته است. اوراق با رتبه اعتباری بالاتر (مانند AAA) کمترین نرخ سود و اوراق با ریسک بالاتر (رتبه‌های پایین‌تر) نرخ سود بیشتری خواهند داشت. برای اوراقی که رتبه‌بندی نشده‌اند، حداقل رتبه BBB- برای ضامن الزامی است. تضمین اوراق بدون ریسک بر عهده سازمان برنامه و بودجه است، در حالی که اوراق با ریسک می‌توانند توسط مؤسسات اعتباری یا اشخاص ثالث تضمین شوند.
عرضه و اهداف دستورالعمل
دستورالعمل تصریح می‌کند که اوراق پرریسک یا فاقد رتبه‌بندی باید به صورت خصوصی و با نرخ توافقی بین ناشر و سرمایه‌گذار عرضه شوند. اهداف کلیدی این دستورالعمل شامل شفاف‌سازی فرآیند تأمین مالی از طریق اوراق اسلامی، ایجاد تعادل مناسب بین نرخ سود و ریسکی که سرمایه‌گذار متحمل می‌شود و در نهایت، جذب سرمایه‌گذاری بیشتر به بخش‌های حیاتی تولید و زیرساخت کشور است.
پیش‌بینی می‌شود این دستورالعمل با ایجاد شفافیت و تفکیک ریسک، بر حجم و ترکیب عرضه اوراق مالی اسلامی در بازار سرمایه و همچنین هزینه‌های تأمین مالی برای طرح‌های تولیدی تأثیرگذار باشد.
